Historia

W dniu 10 kwietnia 1946 r. odbyło się zebranie założycielskie Spółdzielni, na którym uchwalono statut Spółdzielni, wysokość udziałów, powołano Radę Nadzorczą, w skład której weszli:

• Alojzy Bigus-rolnik z Kamienicy
• Alojzy Cierocki-rolnik z Łyśniewa
• Jan Majkowski-rolnik ze Skrzeszewa
• Stanisław Moś-nauczyciel z Sierakowic
• Artur Paszkiewicz-nauczyciel z Łyśniewa
• Franciszek Wenta-rolnik z Łyśniewa

W tym samym dniu odbyło się pierwsze posiedzenie Rady Nadzorczej, której przewodniczącym został Stanisław Moś - na powyższym posiedzeniu powałano pierwszy Zarząd Spółdzielni w składzie:

• Walerian Bronk
• Józef Bułczak
• Jan Koszałka
• Władysław Reiter

Spółdzielnia została zarejestrowana w Sądzie Okręgowym w Gdyni pod nr 72, swoją działalność rozpoczęła 1 czerwca 1946 r.

W pierwszych latach działalności Gminnej Spółdzielni napotykano wiele trudności: brak zaplecza lokalowego, brak wykwalifikowanej kadry, brak środków transportu, a przede wszystkim brak wystarczających funduszy - działalność finansowa Spółdzielni w znacznej mierze opierała się na funduszu udziałowym. W wyniku działań Powiatowego Związku „Samopomoc Chłopska" w Kartuzach - Gminna Spółdzielnia otrzymała do zagospodarowania lokale i plac przy rynku - jako mienie poniemieckie, gdzie obecnie mieści się restauracja „Jantar" i Dom Książki.
Rada Nadzorcza na posiedzeniu w dniu 12 października 1946 r. odwołała dotychczasowy Zarząd i powołała nowy, składający się z osób związanych z handlem. W pierwszych latach istnienia Spółdzielni następowały częste zmiany Zarządu, co nie wpływało korzystnie na prawidłową działalność Spółdzielni. W dniu 23 listopada 1947 r. na Walnym Zgromadzeniu dokonano połączenia Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Zgoda" w Sierakowicach i Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska". Następnie w dniu 3 maja 1948 r. na Walnym Zgromadzeniu podjęto uchwałę o przejęciu Powszechnej Spółdzielni „Jedność" w Gowidlinie.

W czerwcu 1948 r. powołano nową Radę Nadzorczą, jak również powołano nowy Zarząd, w skład którego weszli:

• Konrad Grucza
• Stanisław Grzenkowicz
• Leon Kobiela
• Jan Plotka

Na koniec 1948 roku Gminna Spółdzielnia dysponowała kapitałem w wysokości 338.907 zł. Następuje częściowy rozwój Spółdzielni - powstają nowe sklepy, oprócz istniejących w Sierakowicach, Kamienicy Królewskiej i Gowidlinie, także w innych wioskach na terenie gminy: Mojusz, Tuchlino, Paczewo, Skrzeszewo, Łyśniewo, Puzdrowo - gdzie towary dowożono na rowerach, względnie zaprzęgiem konnym. Wydzierżawiono piekarnię Stanisława Gierszewskiego i uruchomiono piekarnię Spółdzielczą, od pp. Roplów ,wydzierżawiono lokal i uruchomiono gospodę. W lokalu dzierżawionym od pp. Kromer otwarto sklep drogeryjny i uruchomiono rozlewnię piwa oraz wytwórnię wód gazowanych. Uruchomiono masarnię w lokalu dzierżawionym od pp. Brzeskich. Spółdzielnia uruchomiła własny magazyn rozdzielczy.
Do pracy angażowani byli ludzie z pewnym przygotowaniem i doświadczeniem zawodowym - jak rzeźnicy, piekarze czy kupcy. W roku 1953 Spółdzielnia uruchomiła drugą piekarnię w lokalu dzierżawionym od pp. Wysieckich - w tym samym roku otwarto Wiejski Dom Towarowy, którego pierwszym kierownikiem został Stanisław Grzenkowicz.

Był organizowany punkt skupu żywca, zboża, ziemniaków, odpadów użytkowych, prowadzono także sprzedaż nawozów i opału. Zorganizowano wypożyczalnię sprzętu rolniczego, zostal uruchomiany Spółdzielczy Ośrodek Maszynowy.

Dekretem rządu wstrzymano dostawy węgla do rejonów, gdzie znajdowały się pokłady torfu. W tej sytuacji Spółdzielnia zaczęła zajmować się eksploatacją torfu w miejscowości Skrzeszewo, Paczewo, a także w sołectwie Tuchlino.

Działalność Spółdzielni w latach 50 - tych opierała się na trybie planowo - nakazowo - rozdzielczym. Nadal spore trudności sprawiał brak odpowiednich środków transportu, kwalifikowanej kadry, w szczególności w sklepach wiejskich a terenie gminy.

Mimo trudności Spółdzielnia modernizowała sklepy, magazyny, zakłady produkcyjne, gospodę, otworzyła kawiarnię „Maleńka", należy zaznaczyć, że nie posiadała własnych obiektów, wszystkie były dzierżawione od osób prywatnych, względnie skarbu państwa.

W 1953 r. Spółdzielnia czyniła starania w kierunku budowy punktu skupu żywca, ale nie otrzymała ani lokalizacji, ani kredytu oraz zezwolenia na budowę. Dopiero pod koniec 1956 r. otrzymano 0,25 ha ziemi od Spółdzielni Produkcyjnej W Sierakowicach pod budowę punktu skupu żywca, którego budowę ukończono w 1957 r. i oddano do użytku. Nadmienić 1 należy, ze był to obiekt pobudowany przez Gminną Spółdzielnię, który w roku 1966 został zagospodarowany na budynek socjalno - biurowy.

Pod koniec lat 50 - tych następował dalszy rozwój Spółdzielni. W tym czasie osiągała już znaczne wyniki finansowo - gospodarcze, czynione były starania o rozbudowę bazy magazynowej. Pierwszy nowoczesny magazyn nawozowo - paszowy z rampą wyładowczą oddano do użytku w 1960 roku, który mieści się na bazie obok spędowiska.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że już w tym okresie tak trudnym dla spółdzielczości, Gminna Spółdzielnia dużo uwagi poświęcała problemom społeczno - wychowawczym i kulturalno - oświatowym.
W tym czasie w szkołach podstawowych powstają spółdzielnie uczniowskie, powstał także Kaszubski Zespół Pieśni i Tańca, w skład którego wchodzili m.in. młodzi pracownicy Spółdzielni. Zespól propagował folklor kaszubski, nie tylko na terenie gminy i powiatu, ale swym śpiewem i tańcem zachwycał Poznań i Warszawę, gdzie na festiwalach zajmował jedne z czołowych miejsc w kraju.
Spółdzielnia organizowała kursy racjonalnego żywienia, kroju i szycia, poradnię krawiecką, wypożyczalnię sprzętu gospodarstwa domowego. Prowadziła i wypożyczała świetlicę, w której wygłaszane były prelekcje przez członków T.W.P., z którym zawarta była stała umowa. Zadbano o zwiększenie funduszu udziałowego poprzez umasowienie członkostwa i zwiększenie udziału jednostkowego.

W latach 60 - tych następowała zmiana polityki rządu, Wprowadzony został dla spółdzielczości system gospodarczo - finansowy, który dawał spółdzielni wielkie możliwości rozwoju i stabilizację. W miarę zwiększenia obrotów, które pozwalały osiągnąć lepsze wyniki finansowe, znaczna część była przeznaczana na inwestycje.

Posiadane w tym czasie własne środki i kredyty umożliwiały Spółdzielni budowę nowych pawilonów handlowych na terenie gminy, rozbudowę bazy magazynowej, utwardzenie placu magazynowego oraz budowę wag wozowych.

1962 r. zaadaptowano i rozbudowano lokale po biurach spółdzielni na gospodę - obecnie restauracja „Jantar", piętro zostało dobudowane w 1972 r.

W 1963 r. powstała pierwsza na terenie województwa mieszalnia pasz w bardzo prymitywnych warunkach, modernizacja nastąpiła w 1967, silosy - 1971.

W roku 1964 uruchomiono Kluby Rolnika w Tuchlinie i w Kamienicy Królewskiej.

W 1966 r. otwarto Ośrodek Nowoczesnej Gospodyni w Sierakowicach, którego kierownikiem od początku do chwili przejścia na emeryturę (1994) była Zdzisława Jankowska. W latach 70 - tych wykupiono plac pod budowę zakładów produkcyjnych przylegający do bazy magazynowej Spółdzielni.

Należy nadmienić, że w latach 1960 - 1973 Spółdzielnia zajmowała jedno z czołowych miejsc w województwie gdańskim, należała do najprężniejszych, działalność gospodarcza stała na bardzo wysokim poziomie - Spółdzielnia w pewnym okresie była samowystarczalna nie korzystała z kredytu bankowego.

W pierwszym kwartale 1974 roku na terenie województwa gdańskiego nastąpiła reorganizacja spółdzielczości. Gminna Spółdzielnia ,Samopomoc Chłopska" wchodziła w skład byłego Powiatowego Związku: "Samopomoc Chłopska" w Kartuzach.

W Sierakowicach powstaje oddział Gminnej Spółdzielni, którego dyrektorem zostaje Konrad Drywa, który był długoletnim prezesem Spółdzielni. Na stanowisku tym pozostaje do chwili przejścia na emeryturę, tj. do 31.12.1976 r. Odwołana zostaje istniejąca Rada Nadzorcza Spółdzielni, na miejsce której powołuje się nową Radę Oddziałową, której przewodniczącym został Brunon Bigus z Gowidlina. Rada Oddziałowa odbywała swe posiedzenia raz na kwartał, w oparciu o plan pracy.

Od 15 lutego 1977 r. dyrektorem Oddziału zostaje Witold Chlebba - główny księgowy Spółdzielni w latach 1960 - 1974, od roku 1974 powołany zostaje na stanowisko głównego księgowego Gminnej Spółdzielni w Kartuzach, którą to funkcję pełnił do chwili objęcia i stanowiska dyrektora w Sierakowicach.

Na zakupionych w roku 1970 gruntach pobudowano i oddano do użytku w 1975 r. rozlewnię piwa i wytwórnię wód gazowanych, w roku 1976 pobudowano piekarnię, gdyż dzierżawione obiekty piekarnicze nie spełniały wymogów produkcyjnych. W roku 1975 pobudowano i oddano do użytku pawilon handlowy w Kamienicy Królewskiej, w dotychczas istniejącym obiekcie sklepowym, po kapitalnym remoncie przeniesiono klub rolnika. Ponadto w 1975 r. zakupiono budynek handlowo - administracyjny w Sierakovvicach przy ul. Słupskiej 8. Do powyższego obiektu na I piętro przeniesiona została dyrekcja oddziału, administracja i księgowość,i z dotychczas dzierżawionego lokalu przy Rynku od Waleni Koszałka.

Czy struktura organizacyjna zapoczątkowana w 1974 r. była prawidłowa i dobrze funkcjonująca? Zapewne nie, co ocenili działacze samorządowi i członkowie spółdzielni oraz władze administracyjne i poczęły czynić starania o ponowne usamodzielnienie się spółdzielni w Sierakowicach.

W dniu 27 listopada 1980 r. Gminna Rada Narodowa w Sierakowicach podjęła uchwałę o usamodzielnieniu się Spółdzielni. Na tej podstawie w dniu 28 listopada 1980 r. Rada Oddziałowa Spółdzielni w Sierakowicach podjęła uchwałę i wystąpiła z wnioskiem do Gminnej Spółdzielni w Kartuzach i do Wojewódzkiego Związku Gminnych Spółdziełni w Gdańsku o usamodzielnienie się Spółdzielni. Poczynione starania o usamodzielnienie się spółdzielni w Sierakowicach dały efekty opiero w 1982 roku.

W dniu 9 marca 1982 roku odbyło się pierwsze zebranie założycielskie Gminnej Spółdzielni w Sierakowicach. Na powyższym zebraniu został opracowany i podpisany statut Gminnej Spółdzielni, "Samopomoc Chlopska" w Sierakowicach, który został podpisany przez 12 członków założycieli.

Po długotrwałych konsultacjach (dotyczy przyłączenia Oddziału Sulęczyna), powołana została Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska" w Sierakowicach działająca na terenie gmin Sierakowice i Sulęczyno.

W dniu 3 czerwca 1982 roku odbyło się pierwsze zebranie członków założycieli, które powołało Radę Nadzorczą, w skład której weszło 25 członków z terenu gminy Sierakowice i Sulęczyno. Przewodniczącym Rady Nadzorczej został Konrad Drywa. W dniu tym odbyło się również pierwsze powyborcze posiedzenie Rady Nadzorczej, która to powołała Zarząd Spółdzielni. W skład którego weszli:

• Prezes Zarządu - Witold Chlebba - były dyrektor O/Sierakowice
• V-ce Prezes - Jerzy Wica - były dyrektor O/Sulęczyno
• V-ce Prezes - Mirosław Laskowski - były kierownik O/ Sierakowice

W dniu 14 czerwca 1982 r. wystąpiono do Sądu Rejonowego w Gdańsku o dokonanie wpisu do rejestru, 21 czerwca 1982 r. Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chlopska" w Sierakowicach zostaje zarejestrowana pod nr 377.

Pierwsze Walne Zgromadzenie Przedstawicieli odbyło się z dnia 3 sierpnia 1982 r. Na powyższym posiedzeniu przyjęto program rozwoju o działalności Gminnej Spółdzielni na rok 1982 i lata następne. Przyjęto uchwałę o przejęciu wszystkich nieruchomości położonych na terenie gminy Sierakowice i Sulęczyno od Gminnej Spółdzielni w Kartuzach, za podstawę obliczeń przyjęto bilans oddziału sporządzony na dzień 31 grudnia 1981 r.

Gminna Spółdzielnia po usamodzielnieniu się dba o dalszy rozwój Spółdzielni, powstają nowe pawilony handlowe i tak:

1982 r. - budowa pawilonu w Pałubicach,
1983r. - budowa pawilonu w Kistowie
1984 r. - budowa pawilonu w Puzdrowie

W roku 1984 z funkcji członka Zarządu zrezygnował Mirosław Laskowski, na tę funkcję został powołany Stanisław Kaniowski, który z tej funkcji zrezygnował we wrześniu 1986 r. Następnie wiceprezesem została Bożena Dawicka. W następnych latach zostaje modernizowana baza poprzez utwardzenie placów, budowę łącznika mieszalni pasz. Na przestrzeni lat 1986/87 został wybudowany i oddany do użytku dom administracyjno-socjalny dla mieszalni pasz.

 

 

Kolejną z ważniejszych inwestycji budowlanych był Dom Handlowy w Gowidlinie, który został oddany do użytku w 1988 r.

Nadmienić należy, że w 1986 r. przypadało 40-lecie założenia Spółdzielni, w której to uroczystości uczestniczył jeden ze współzałożycieli spółdzielni - Alojzy Bigus.

W roku 1989 następowały zmiany w polityce państwa. Przemiany polityczno-społeczno-gospodarcze w Polsce powodują zmiany także w Spółdzielni.

Rada Nadzorcza na swym posiedzeniu w sierpniu 1989 r. odwołuje dotychczasowy zarząd i powojuje nowy, w składzie:

1. Józef Formela-prezes zarządu
2. Jerzy Wica-wiceprezes.
3. Mirosław Kuczkowski-wiceprezes

Należy nadmienić, że okres przechodzenia Spółdzielni z gospodarki nakazowo - rozdzielczej do gospodarki wolnorynkowej nie był łatwy. Nowe warunki kredytowe oraz nie zawsze przychylne władze samorządowo - administracyjne nie służyły dalszemu rozwojowi Spółdzielni.

Powstanie na terenie gminy sieci prywatnych detalicznych sklepów jak i sprzedaż towarów masowych oraz powstanie zakładów produkcyjno-hurtowych, było przyczyną ciężkich zmagań i walki o utrzymanie Spółdzielni. Zmuszeni byliśmy do sprzedaży własnym pracownikom pawilonów handlowych poza Sierakowicami, gdyż koszty utrzymania pawilonów (remonty, podatki, opalanie oraz koszty wynagrodzeń i pochodne) przerastały dochody sklepów. Część sklepów i działów WDT zostały wydzierżawione zatrudnionym tam pracownikom. W tym skróconym zarysie historii naszej Spółdzielni starano się przybliżyć rozwój Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" na podstawie dostępnych materiałów, patrząc z perspektywy 65 lat ocenić można, że początki tworzenia Spółdzielni były bardzo trudne, ale dzięki ofiarności, poświęceniu pracowników i samorządu spółdzielczego, Spółdzielnia stanęła na mocnym fundamencie. Wiadomo, że w tak krótkim szkicu historycznym, można bylo niektóre fakty pominąć, ale jak zaznaczono dokumentacja źródłowa jest niekompletna, budowniczych Spółdzielni nie ma już wśród nas.

 

 

 

Skład zarządu do 04.07.2015